Kategori: Kelimeler – Deyimler

Gavur ne demek?..

Gâvur; merhametsiz, inatçı kâfir demektir. Kelime, ateşe tapan anlamında farsça “gebr” kelimesinden gelmektedir. Gavur, 3 kısma ayrılır. Kelime, yalın olarak kullanıldığında “aşırı gitmeyen, gavurluğunu inancıyla sınırlı olarak sergileyen, ‘inatçı’ kafir” demektir. Şapkalı gavur; “eline...

Kırat nedir?..

Kırat, kütle birimi olarak, değerli taşların, elmasların ve incilerin kütlelerini ölçmek için kullanılan bir ölçüdür. Bir kırat 200 miligrama eşittir veya başka bir deyişle bir gram 5 karat’a eşittir Kırat kelimesi İngilizcede “carat” ilk...

Aşık oyunu

Aşık, koyunların arka ayaklarından alınan küre şeklinde kemiğe denir. Araplar “ka’b”, Doğu Roma’lılar “astragal” derlerdi. Latince’de ise “talus” olarak isimlendirilirdi. Dört yüzü de farklı olduğu için hemen tüm dünyada, Roma, Pers ve Arap yarımadasında...

Turan ne demektir?..

Turan, İran efsanesi Avesta‘da adı geçen Farsça bir sözcüktür. Eski çağlarda İran’ın kuzeyinde, Ceyhun nehrinin ötesindeki coğrafyayı ifade etmek için kullanılmıştır. İran’ın kadim düşmanlarının yurdudur. Firdevsi, kaleme aldığı Şehname‘de Turan’ı aynı anlamda kullanmıştır. Ceyhun...

Pezevenk, kavat, vs. vs.

Çeşitli dillerdeki pek çok kelime hem anlam, hem telaffuz olarak az buçuk değişerek orta asyadan beridir Türkçede kullanılmaktadır. Mesela pezevenk günümüz türkçesinde “kadın pazarlayan” anlamında kullanılmaktadır. Kelimenin hangi dilden geldiği tartışmalıdır. Azerbaycan Türkçesinde kullanılan...

Amerikalılara neden “Yankee” deniyor?..

Dünyada, Amerikalıların çeşitli takma adları vardır, Pindos, Gringos, Yankee gibi… Pindosun, Ruslar tarafından Amerikanları aşağılamak için kullandıkları argo bir kelime olduğu söylenir. Gringo ise İspanyolca konuşanlarca ABD ahalisine verilen isimdir. Meksika halk dilinde “hispanic...

3 Kıta, 7 İklim (7 Deniz)

Osmanlının gücünün ulaştığı yerleri anlatmak için kullanılan kalıplaşmış bir cümle vardır; 3 kıta 7 iklim diye… 3 kıta denildiğinde Asya, Avrupa ve Afrika anlaşılmaktadır. Peki 7 iklimle ne anlatılmak istenmiştir?.. Müslüman coğrafyacılar 600’lü yıllardan...

Tandır sefası

Alt tarafı geniş, ağzı dar olarak kırmızı çamurdan yapılan ve pişmeden bir çukura gömülen bir çeşit fırına tandır denir. Arapça “tennur” kelimesinin türkçeleşmiş halidir. İçinde tezek ve çalı çırpı yakılarak ekmek pişirilir. Anadoluda hala...